|
|
|
• MENTALE INNOVATIE •
|
|
|
|
|
|
|
|
Creativiteit
|
Voor deze op-een-na-laatste nieuwsbrief hebben we als thema Creativiteit gekozen. Het is een veel te ruim begrip maar een paar punten willen we toch belichten, in connectie met Mentale Innovatie uiteraard.
|
Na deze brief komt er nog een, en dan stoppen we de reeks. We hopen dat je je wilt aanmelden voor een nieuwe reeks nieuwsbrieven als we in 2023 op weg gaan naar het vervolgboek Van IK naar WIJ. Die brieven willen we minder inhoudelijk maken en meer praktisch. Ook streven we ernaar de connectie met jou, de ontvanger, te versterken. Hoe en wat precies, dat zijn we nu aan het bedenken :-)
|
|
|
|
|
|
In deze nieuwsbrief
|
-
Klein beginnen
-
Meta-onderzoek naar creativiteit
-
Een bijzondere kijk op creativiteit: PO
-
Laatste nieuws
-
Uitspraken over creativiteit
-
Praktische tips
-
Benno en Hans over je comfort zone
|
Klein beginnen
|
Wikipedia zegt dit over creativiteit:
|
Creativiteit wordt in de verschillende wetenschappen nogal verschillend geïnterpreteerd, maar wijst in het algemeen naar een vermogen om iets nieuws te scheppen. Een individu of een groep toont creativiteit wanneer een nieuw concept of object wordt gemaakt, of wanneer een originele oplossing voor een probleem wordt gevonden.
|
Je ziet meteen hoe mentale innovatie deels afhankelijk is van creativiteit. Maar wat wij merken, is dat er ten onrechte vaak moeilijk gedaan wordt over het begrip; alsof het een gave is die je van nature bezit of niet. 'Originaliteit' is voor velen een hoge lat om overheen te springen.
|
In onze ervaring is creativiteit al te vinden als je bereid bent om met een beetje afstand naar je eigen situatie te kijken, en -- eventueel met hulp van anderen -- stappen bedenkt die je kunt zetten om nieuw gedrag of nieuwe overtuigingen te ontwikkelen. Klein beginnen is daarbij het adagium.
|
|
|
|
Meta-onderzoek naar creativiteit
|
Met zo'n groot onderwerp -- waar veel belangstelling voor is vanuit organisaties -- is het terecht dat er kritisch gekeken wordt naar het wetenschappelijk onderzoek erover. Een hele groep specialisten is wereldwijd aan het werk met het optimaliseren van het onderzoek naar creativiteit. Begin december 2022 verscheen bijvoorbeeld het eerste van twee tijdschriften over de stand van zaken in creativiteitsonderzoek (het tweede verschijnt volgend jaar). Drie heersende trends zijn al merkbaar:
|
1 - In veel creativiteitsonderzoek worden vragen gesteld of tests gedaan waarbij een bepaalde originaliteit in de beantwoording verwacht wordt. De eerste trend is de zoektocht naar methoden om de subjectiviteit bij het scoren (waarderen) van de gegenereerde ideeën te minimaliseren.
|
2 - De tweede trend betreft het valideren van uitkomsten, met name bij de vergelijking van verschillende onderzoeken. Een aantal testmethoden, zoals Item Response Theory, is inmiddels robuust en lang genoeg 'ingeburgerd' om goede vergelijking mogelijk te maken.
|
3 - De derde trend is de zoektocht naar methoden om creativiteit aannemelijk te koppelen aan andere psychologische kenmerken.
|
Deze drie trends worden ondersteund door meer en beter onderzoek naar neuropsychologie, de toenemende automatisering van testresultaat-analyse en het groeiend vermogen van computers om met grote datasets om te gaan.
|
|
|
|
|
|
Een bijzondere kijk op creativiteit: PO
|
|
Een van de vroege, oorspronkelijke denkers over creativiteit is Edward de Bono. Je kent hem van de 'zes denkhoeden' (die een tijdlang in het Nederlands volkomen onjuist vertaald waren als 'denkende hoofddeksels' :-)
|
De Bono werd geboren op Malta en studeerde en werkte in Engeland als arts, psycholoog, adviseur en schrijver. Hij is vorig jaar overleden op zijn 88ste maar schreef tot op hoge leeftijd boeken en artikelen over denkvormen, argumentatie en creativiteit. Een van zijn minder bekende boeken is PO. Wat is PO?
|
Mensen vormen zich denkpatronen over hun omgeving en gebruiken die patronen om te reageren op nieuwe omstandigheden. Veel ' denkwerk' daarbij is het uitsluiten van allerlei mogelijkheden. Dat helpt ons bij het kiezen, bij het (snel) beslissen en bij het plannen. Wat we dus eigenlijk doen is het onverwachte zoveel mogelijk uitsluiten.
|
Dat is nu precies wat je NIET moet doen om creativiteit toe te laten of te versterken, aldus De Bono. Daarvoor bedacht hij het woord PO. Het is een werktuig om het onmogelijke, onverwachte of onlogische (tijdelijk) toe te staan, om op nieuwe, werkende ideeën uit te komen. Het woord is bedoeld als derde alternatief naast YES en NO.
|
|
Als je bijvoorbeeld met ideeën over een nieuwe supermarkt wilt komen, kun je de volgende stellingen gebruiken:
|
|
PO Alle producten moeten gratis zijn
|
|
PO Je kan er niets zelf kiezen
|
|
PO De supermarkt moet bij jou aan de deur komen
|
|
PO De mensen achter de kassa maken expres fouten bij het afrekenen
|
PO De prijzen zijn voor iedere klant anders
|
Elk van deze stellingen is absurd en in directe tegenspraak met wat we weten over een supermarkt, maar ze kunnen leiden tot nieuwe opvattingen over wat een supermarkt kan zijn. Dit boek verscheen in 1972 en je ziet dat in elk geval nummer 3 gewoon waarheid is geworden! Het idee van verschillende prijzen zie je terug in de vliegwereld.
|
De Bono laat in andere voorbeelden zien dat humor heel nauw verwant is aan creativiteit: veel grapjes (taalgrapjes met name) berusten op het maken van een sprong van het ene concept naar het andere. Daarmee kijk je met een frisse blik naar iets waarvan je het patroon dacht te (her)kennen.
|
Het is lastig het concept van PO en lateraal denken snel uit te leggen, maar het loont de moeite eens in de boeken van De Bono te duiken!
|
|
|
|
Laatste nieuws
|
|
|
Einde nieuwsbrief
|
We gaan de nieuwsbrief rond Mentale Innovatie beëindigen met nummer 30. Er valt nog genoeg over het thema te zeggen maar we onderzoeken een andere vorm van de nieuwsbrief, en we zijn momenteel aan het nadenken over het vervolg op Mentale Innovatie, een boek dat gaat over samenwerking, team spirit en het gezamenlijk creëren en gaande houden van mentale innovatie. …
|
|
|
|
|
|
Bijeenkomst op 18 november
|
Netwerkbijeenkomst in Kaatsheuvel voor HR Professionals ‘Je hebt misschien geen controle over de tegenslag die jou of je team is overkomen, maar jij bent wél degene die bepaalt hoe je ermee omgaat’ Op vrijdag 18 november is er een netwerk event met Hans en Benno in Chalet Fontaine, Kaatsheuvel. Het wordt georganiseerd door NVP (het Netwerk voor HR-professionals), Koning Willem …
|
|
|
|
|
|
Maatwerk in duurzame inzetbaarheid
|
|
|
Nieuwe samenwerking Centrum voor Mentale Kracht en team Mentale Innovatie Vanaf heden zullen Centrum voor Mentale Kracht (o.a. Colinda van Dijk en Erik Kaptein) en het team Mentale innovatie (Hans van Breukelen en Benno Diederiks) de krachten bundelen in een samenwerkingsverband. Hiermee ontstaat een unieke organisatie die als geen andere maatwerk kan leveren op het gebied van vitaliteit en duurzame …
|
|
|
|
|
Uitspraken over creativiteit
|
|
|
Niets is origineel. Steel alles wat je fantasie voedt. Kies alleen dingen die rechtstreeks tot je ziel spreken. Als je dat doet, is je werk (en je diefstal) authentiek. Authenticiteit is van onschatbare waarde; originaliteit bestaat niet. Onthoud altijd wat Jean-Luc Godard zei: 'Het gaat niet om waar je dingen vandaan haalt; het gaat erom waar je ze naartoe brengt.'
Jim Jarmusch – regisseur en schrijver
|
|
|
|
|
|
|
|
|
You can't use up creativity. The more you use, the more you have.
Maya Angelou – schrijfster, dichteres
|
|
|
|
|
|
|
Leer de regels als een professional, zodat je ze kunt breken als een kunstenaar.
Pablo Picasso
|
|
|
|
|
|
|
Praktische tips
|
Je bent vast bekend met een aantal van de duizenden tips om creativiteit te versterken. Naast de ideeën van De Bono kun je ook eens kijken of deze tips je kunnen helpen je creativiteit een beetje aan te zwengelen:
|
|
1 - Creëer beperkende omstandigheden. Vaak is nieuwe dingen bedenken het moeilijkst in volledige vrijheid; al lijkt dit haaks te staan op wat het beeld dat we van bijvoorbeeld kunstenaars hebben. Je creatieve geest wordt juist geprikkeld en geactiveerd door beperkingen: tijdsdruk, weinig materiaal, kleine ruimte. Bekende uitwerkingen van dit idee zijn:
|
|
• Schrijf een verhaal met 6 woorden
|
|
• Schrijf een blog zonder de letter E te gebruiken
|
|
• Maak een tekening in 1 kleur
|
• Maak een filmpje van 2 minuten in 10 minuten
|
|
2 - Daag je geest uit. De tips onder deze noemer zijn gebaseerd op neuropsychologisch onderzoek naar de momenten waarop ons brein beter of minder goed werkt. Denk onder meer aan:
|
|
• Neem een rust- of meditatiemoment aan het begin van de ochtend
|
|
• Ga sporten of bewegen om je geest de vrije loop te laten
|
• Laat een aantal uiteenlopende mensen meedenken over de vragen of problemen die je hebt. Vergeet hierbij niet om ook kinderen te betrekken!
|
|
3 - Zoek de vrijheid op. Dit is de tegenhanger van nummer 1 en werkt voor sommige mensen beter. Deze tip draait erom dat je oefent je kritische geest los te laten en slechte, rare, matige ideeën te accepteren. De Bono's PO zit in deze hoek. Een andere bekende uitwerking is de 30-cirkels oefening:
|
|
• Teken of print 30 cirkels op een groot vel papier. Vul dan in 3 minuten zoveel mogelijk cirkels: tekst, tekening, schets... alles kan en mag.
|
|
• Of ga naar de supermarkt of het warenhuis en kijk rond zonder iets te zoeken
|
• Of ga het bos in of naar het strand, met andere woorden zoek een omgeving met zo min mogelijk input
|
In alle gevallen geldt: probeer zoveel mogelijk manieren om te kijken wat het best bij jou past.
|
|
|
|
Benno en Hans over je comfortzone
|
Je creativiteit bepaalt in grote mate welke keuzes je ziet en dus kunt maken. Je creativiteit is weer afhankelijk van de vaardigheden die je hebt, hoe graag je uit je comfortzone komt en hoeveel sociale relaties je hebt die je kunnen prikkelen.
Sociale isolatie is vaak dodelijk voor je creativiteit. Juist door connecties te hebben, gesprekken te voeren en ideeën van anderen te horen kun je werken aan je creativiteit. Dit geldt bijvoorbeeld ook voor het volgen van een workshop met andere mensen. Iemand die veel in zijn eentje werkt is dus zeker niet minder creatief dan iemand die in teamverband werkt, als je maar een connectie hebt met andere personen die je kunnen inspireren.
Uit je comfortzone gaan is niet altijd prettig; de kans dat je dit doet is voor sommige mensen groter dan voor andere. Wat die kans vergroot is een positieve mindset. Met zo’n mindset ben je hoopvol over de toekomst en wat het lot je te bieden heeft; ook als je een keuze maakt die niet op het gebaande pad ligt.
|
|
|
Alles over het boek Mentale Innovatie vind je op deze pagina. Bestellen kan op managementboek en Bol, en verder bij alle online en offline boekwinkels. Steun vooral je lokale boekhandel als dat kan!
|
|
|
|
|
Met dank voor je aandacht
|
Hans van Breukelen & Benno Diederiks
|
|
|
|
|
|
|
|
|
